मिर्गौला फेलले भयावह रुप लिदैः आखिर किन हेलचेक्र्याइ गर्छ मान्छे ?

वाणिज्य न्युज
१८ माघ २०७६

१८ माघ, २०७६, काठमाडौं ।
स्वास्थ्य जस्तो संवेदनशिल क्षेत्रमा आफ्नै हेलचेक्र्याइले गर्दा मान्छेमा रोग जन्मने धेरै परिस्थीतीहरु हुन्छन् । पछिल्लो समय नेपालमा मिर्गौला रोगीहरुको संख्यामा उल्लेख्य बृद्दी भइरहेको छ । मिर्गौला बचाउनुपर्छ भन्ने चेतना हुँदाहुँदै पनि स्वास्थ्यप्रति हेलचेक्र्याइ गरेका कारण मिर्गौला रोगीको संख्या बढ्दै गएको विशेषज्ञहरुले जनाएका छन् । राष्ट्रिय मिर्गौला उपचार केन्द्रका अनुसार नेपालमा १० जनाको मिर्गौला जाँच गर्दा एक जनामा मिर्गौलाको समस्या हुने गरेको पाइएको छ ।
नेपालमा बर्से्िन मिर्गौला दिवस, सचेतना अभियान सञ्चालन गरिए पनि सिमित व्यक्तिमात्र मिर्गौला रोगबारे सचेत रहेको पाइन्छ । हाल नेपालमा तीस लाखभन्दा बढी मानिसमा कुनै न कुनै प्रकारको मिर्गौलासम्बन्धी समस्या रहेको विभिन्न अध्ययन–अनुसन्धानले देखाएको छ । यस्तै, तीन लाख व्यक्तिको मिर्गौला बिग्रन थालिसकेको अवस्था र तीस हजार व्यक्तिको मिर्गौला निको पार्न नसक्ने गरी बिग्रिसकेको अनुमान छ । यसमध्ये बर्सेेनि तीन हजार जनाको मिर्गौला बिग्रेर अन्तिम अवस्थामा पुग्ने गरेको र नौ सय जनाको अकालमा मृत्यु हुने अनुमान छ । मिर्गौला बिग्रेर अन्तिम अवस्थामा पुगेका बिरामीलाई बचाउन डाइलासिस वा मिर्गौला प्रत्यारोपण नै गर्नुपर्छ ।
स्वास्थ्य सेवा विभागको पछिल्लो तथ्यांकअनुसार ४ हजार ८ सय जनाले मिर्गौलाको डायलाइसिस गर्दै आइरहेका छन् । एक जनाको एकपटक डायलाइसिस गर्न सरकारले २ हजार ५ सय रुपैयाँ छुट्याएको छ । सरकारले मिर्गाैला फेल भएका विपन्न बिरामीलाई निःशुल्क डायलाइसिस, निःशुल्क मिर्गौला प्रत्यारोपण र आवश्यक उपचार तथा औषधिका लागि १ लाख रुपैयाँ सहुलियत रकम सहयोग गर्दै आइरहेको छ ।
मिर्गौला हरेक मानिसलाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्ने प्रमुख अंग हो । यस्तो महत्वपूर्ण अंग स्वस्थ राख्न हरेक व्यक्ति सचेत हुनैपर्छ । तर बिडम्बना नेपालमा शिक्षित वर्ग पनी सचेत भइनरहेको अवस्था छ ।
मिर्गौला बिग्रनुको प्रमुख कारणमा अस्वस्थ जीवनशैली, रक्तचाप, मधुमेह, जथाभावी रुपमा कडा औषधि सेवन आदी प्रमुख कारण रहेका छन् । दुर्गम क्षेत्रमात्र होइन, सुगम ठाउँमा पनि मिर्गौला परीक्षण गर्ने प्रवृत्ति घट्दो छ मिर्गौलाको स्थिति थाहा पाउन समय–समयमा परीक्षण गराउनैपर्छ ।
उमेर बढेसँगै, मिर्गौलामा पनी समस्या आउने बढी खतरा हुनाले सधैँ मधुमेह नियन्त्रणमा राख्ने, उच्च रक्तचाप भएकाहरुले नियमित जाँच गराउने, स्वस्थ र सन्तुलित खाना खाने, व्यायाम तथा हिँडडुल गर्ने, तौल बढ्न नदिने, प्रशस्त पानी पिउने, धूम्रपान र सुर्ती सेवन नगर्ने, जथाभावी औषधिको प्रयोग नगर्नेजस्ता उपाय अवलम्बन गरेर मिर्गौलाको ख्याल राख्न सकिन्छ ।
मिर्गौलामा समस्या आइहालेमा निम्न लक्षणहरु देखा पर्छन् ।
लक्षणहरू

पिसाब धमिलो आउने
धेरैपटक वा कम पिसाब लाग्ने
हातखुट्टा सुन्निने
छातीको पछाडिपट्टिको भाग सुन्निने
भोक नलाग्ने वा भोक बढी लाग्ने
छाला चिलाउने
अरुचि हुने
कुनै रोग लाग्यो भने लामो समयसम्म निको नहुने