अहिले विश्वभरका बालबालिका गम्भीर संकटमा परेका छन्। प्रत्येक दिन आपतकालीन अवस्था, द्वन्द्व, भोकमरी, प्राकृतिक प्रकोप र जलवायु संकटले बालबालिकाको जीवन र भविष्यलाई असुरक्षित बनाइरहेको छ। गाजामा द्वन्द्वबाट तहसनहस भएका बालबालिका, सुडानमा भोकमरीको चपेटामा परेका नानीहरू, अफगानिस्तानमा सुरक्षाको आवश्यकता भएका बालबालिका लगायतका पीडादायक दृश्य हाम्रा मोबाइल स्क्रिनमा बारम्बार देखा पर्छन्। यस्ता संकटहरूले बालबालिका मात्र होइन, उनीहरूका परिवारहरूलाई समेत अलमलमा पारिरहेका छन्।
युनिसेफजस्ता अन्तर्राष्ट्रिय संस्थाहरू संकटमा परेका बालबालिकाको जीवनरक्षा र सुरक्षाका लागि काम गरिरहेका छन्। तर, उनीहरूको यो प्रयास सरकार, निजी क्षेत्र तथा विश्वभरका व्यक्तिको उदारता र आर्थिक सहयोगमा निर्भर रहन्छ। दुःखद त के भने पछिल्ला वर्षहरूमा अन्तर्राष्ट्रिय सहायता कोष निरन्तर घटिरहेको छ, र हालको कटौती झनै चिन्ताजनक रूपमा तीव्र बनेको छ।
यिनै सहायता कोषमा आएको गिरावटले लाखौँ बालबालिकाको जीवन जोखिममा पारेको छ। युनिसेफको अनुमान अनुसार करिब १ करोड ५० लाख बालबालिका र आमाहरू गम्भीर कुपोषणको जोखिममा परेका छन्। पोषण सेवामा पहुँच नभए उनीहरूको जीवनसमेत संकटमा पर्नेछ। त्यसैगरी, खोप प्रयासहरू पनि कमजोर र द्वन्द्वग्रस्त देशहरूमा कमजोर बनेका छन्। हाल विश्वका करिब ५० देशमा खोप सेवा, रोग निगरानी र प्रकोप प्रतिकार्य अवरुद्ध अवस्थामा पुगेको युनिसेफले जनाएको छ।
२०२५ सम्ममा विश्वभर २१ करोड ३० लाखभन्दा बढी बालबालिकालाई मानवीय सहायताको आवश्यकता पर्ने युनिसेफको प्रक्षेपण छ। यस्तो अवस्थामा सहायता कोषमा आएको गिरावटले बालबालिकाको सुरक्षा मात्र होइन, समग्र सामाजिक र आर्थिक समृद्धिलाई समेत जोखिममा पारेको छ। पूर्वी र दक्षिणी अफ्रिकामा मात्र युनिसेफको आपतकालीन कोष ४० प्रतिशतभन्दा बढी घटेको छ, जसले खोप, पोषण, स्वच्छ पानी, शिक्षा र हिंसाबाट संरक्षणसम्बन्धी सेवामा गम्भीर असर पारिरहेको छ।
हालको संकटले देखाएको छ कि बालबालिकाको जीवन र भविष्य जोगाउन सामूहिक प्रयास आवश्यक छ। युनिसेफले चार प्रमुख क्षेत्रलाई प्राथमिकता दिनुपर्ने आवश्यकता औंल्याएको छ। पहिलो, खोपमार्फत रोकथाम गर्न सकिने रोगहरूबाट बालबालिकाको ज्यान जोगाउनु। दोस्रो, पोषण, स्वच्छ पानी र सुरक्षित सरसफाइको पहुँच विस्तार गर्नु। तेस्रो, द्वन्द्व र प्रकोपमा मानवीय प्रतिक्रिया सुदृढ गरी विस्थापन रोक्नु। चौथो, गुणस्तरीय शिक्षामा लगानी गरी बालबालिकालाई जीवन कौशलसहित सक्षम बनाउनु।
हालका दशकहरूमा प्राप्त सामाजिक प्रगतिका उपलब्धिहरू दातृ संस्थाको सहयोग र सहायताकर्मीहरूको समर्पणले सम्भव भएका हुन्। युनिसेफले अभूतपूर्व आवश्यकताको यस समयमा पनि बालबालिकाको अधिकार, संरक्षण र समृद्धिका पक्षमा कटिबद्ध भएर काम गरिरहेको छ। युनिसेफका अनुसार, मानवीय सहायता र विकासमा गरिएको प्रत्येक लगानीले दीर्घकालीन लाभ सिर्जना गर्छ र समग्र रूपमा सुरक्षित, स्थिर र समावेशी विश्व निर्माणमा योगदान पुर्याउँछ।
